Postanowienie Wójta Gminy Mniszków w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia polegającego na: eksploatacji złoża kruszywa naturalnego „Stok V”, położonego na działkach o nr ewid. 585/1 i 585/2, obrębu geodezyjnego Stok (0024) , gmina Mniszków
- Pobierz artykuł w formie pliku Pdf
- Drukuj treść tego artykułu
- Powrót do poprzedniej strony
- Kontakt na stronie Kontakt
UWAGA - to jest tresć archiwalna
Wersja aktualna na dzień: 2020-12-23 13:42:28 (Zobacz wersję aktualną)
Rodzaj dokumentu: | Postanowienia |
---|---|
Dziedzina: | Obwieszczenia |
Numer: | RB.6220.5.2020.KR |
Data podpisania: | 2020-12-23 |
Status dokumentu: |
Data wejścia w życie: 2020-12-28 |
Treść dokumentu: | Mniszków, dnia 23.12.2020 r. RB.6220.5.2020.KR POSTANOWIENIE Na podstawie art. 123 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego KPA (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 256 ze zm.) oraz w zw. z art. 63 ust. 1 i 4, art. 65 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 283 ze zm.), zwanej dalej ustawą ooś, uwzględniając kryteria wskazane w art. 63 ust. 1 powyższej ustawy, oraz biorąc pod uwagę stanowiska wydane przez następujące organy: 1) Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi – postanowienie znak: WOOŚ.4220.835.2020.Mre, z dnia 19.11.2020r. 2) Państwowego Gospodarstwa Wodnego, Wody Polskie, Zarząd Zlewni w Piotrkowie Trybunalskim – postanowienie znak: WA.ZZŚ.3.435.1.375.2020.BS, z dnia 26.11.2020 r. (wpłynęło dnia 03.12.2020 r.) w związku z wnioskiem z dnia 19.10.2020 r. złożonego przez: Tomasz Brol „TOMBUD”, Kozenin 53C, 26-332 Sławno w przedmiocie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia pn: eksploatacji złoża kruszywa naturalnego „Stok V”, położonego na działkach o nr ewid. 585/1 i 585/2, obrębu geodezyjnego Stok (0024) , gmina Mniszków postanawiam 1. stwierdzić obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięcia polegającego na: eksploatacji złoża kruszywa naturalnego „Stok V”, położonego na działkach o nr ewid. 585/1 i 585/2, obrębu geodezyjnego Stok (0024), gmina Mniszków 2. określić zakres raportu o oddziaływaniu na środowisko w następujący sposób: 1. Z zakresu odziaływania na środowisko przyrodnicze: a) przedstawić w formie osobnego załącznika do raportu ooś wyniki inwentaryzacji przyrodniczej przynajmniej z jednego okresu lęgowego, rozrodczego i wegetacyjnego, przeprowadzonej w okresie wiosenno-letnim na terenie przedsięwzięcia oraz na obszarze jego potencjalnego oddziaływania. Opracowanie, które należy przedłożyć powinno zawierać przede wszystkim: • termin przeprowadzenia inwentaryzacji i opis przyjętej metodyki; • waloryzację flory, w tym dendroflory oraz grzybów, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków podlegających ochronie na mocy przepisów prawa krajowego i wspólnotowego; w przypadku wycinki drzew i krzewów należy przedstawić wyniki inwentaryzacji zadrzewienia zawierające dane na temat gatunku, obwodu/powierzchni i zasiedlenia przez chronione gatunki poszczególnych egzemplarzy, wraz z podaniem terminu wycinki; dla drzew i krzewów nie przeznaczonych do wycinki należy opisać sposób ich zabezpieczenia; • waloryzację fauny (bezkręgowców i kręgowców) ze szczególnym uwzględnieniem gatunków podlegających ochronie na mocy przepisów prawa krajowego i wspólnotowego; • waloryzację siedlisk przyrodniczych, ze szczególnym uwzględnieniem siedlisk podlegających ochronie, • podkład mapowy z zaznaczeniem zinwentaryzowanych stanowisk chronionych gatunków i siedlisk oraz innych cennych przyrodniczo elementów; • w stosunku do osobników chronionych gatunków zwierząt należy określić charakter ich występowania na terenie objętym wnioskiem (np. gatunek lęgowy, żerujący, migrujący itp.; • charakterystykę środowiska przyrodniczego terenu przedsięwzięcia i terenów przyległych oraz analizę wpływu planowanego przedsięwzięcia na faunę i florę oraz siedliska przyrodnicze znajdujące się na terenie planowanego przedsięwzięcia i w jego bezpośrednim sąsiedztwie; • opis działań minimalizujących i kompensujących przewidywane oddziaływania w tym: szczegółowy opis działań rekultywacyjnych wyrobiska, podanie kierunku i terminu prowadzonych prac uwzględniających ochronę zwierząt, zaproponowanie rozwiązań minimalizujących wpływ na zinwentaryzowane chronione gatunki, zaproponowanie rozwiązań minimalizujących wpływ na wody powierzchniowe, a także znajdujące się w pobliżu zadrzewienie, opis sposobu postępowania na etapie eksploatacji w przypadku zasiedlenia terenu inwestycji przez chronione gatunki itd.; • dokumentację fotograficzną terenu; b) wykazać, że realizacja przedsięwzięcia nie uniemożliwi przemieszczania się zwierząt pomiędzy siedliskami i nie spowoduje przerwania funkcjonalnej łączności korytarzy ekologicznych. Należy wskazać rangę korytarzy i określić gatunki mogące korzystać z korytarzy i odnieść się do wpływu realizacji przedsięwzięcia na te gatunki. 2. W zakresie oddziaływania przedsięwzięcia na klimat należy uwzględnić potrzeby dotyczące przystosowania się do zmian klimatu i łagodzenia zmian klimatu, a także odporność na klęski żywiołowe, w tym przeprowadzić: a) analizę odporności przedsięwzięcia na zmiany klimatu; b) analizę wpływu przedsięwzięcia na klimat i jego zmiany. 3. Z zakresu gospodarki odpadami: a) przedstawić rodzaje i szacunkowe ilości odpadów powstających na etapie realizacji, eksploatacji i likwidacji inwestycji, sklasyfikowanych zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 stycznia 2020 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2020 r., poz. 10), podać sposoby i miejsca magazynowania oraz dalszego postępowania (zagospodarowania) z wytworzonymi odpadami; należy uwzględnić również odpady komunalne oraz ewentualne odpady powstałe w wyniku sytuacji awaryjnych; b) przedstawić sposoby ograniczenia negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko (minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów, ochrona środowiska gruntowo-wodnego przed ewentualnymi zanieczyszczeniami mogącymi powstać w czasie magazynowania odpadów). 4. Z zakresu geologii i gospodarki wodnej: a) w oparciu o zatwierdzoną dokumentację geologiczną przedmiotowego złoża należy opisać budowę geologiczną przedmiotowego terenu i obszaru oddziaływania przedsięwzięcia, scharakteryzować występowanie wód podziemnych ze szczególnym uwzględnieniem pierwszego poziomu wodonośnego wraz z określeniem potencjalnego wpływu przedsięwzięcia na ten poziom wodonośny, a także siedliska przyrodnicze, w tym zwłaszcza tereny chronione (w tym leśne oraz od nich zależne) wytworzone w pobliżu oraz podać skuteczną ochronę wód podziemnych poprzez zastosowanie właściwych rozwiązań; b) podać szczegółowej analizie zagadnienia dotyczące gospodarki wodno – ściekowej uwzgledniającej źródło zaopatrzenia przedsięwzięcia w wodę wraz z wyliczeniem zapotrzebowania na wodę na poszczególne cele oraz wyliczeniem ilości powstających ścieków, przedstawienie sposobu postepowania z poszczególnymi rodzajami ścieków oraz z wodami opadowymi. 5. Należy poddać analizie możliwość wystąpienia konfliktów społecznych w związku z realizacją planowanego przedsięwzięcia. UZASADNIENIE Wnioskiem z dnia 19.10.2020r. Tomasz Brol „TOMBUD”, Kozenin 53C, 26 – 332 Sławno zwrócił się do tut. Urzędu o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia pn. eksploatacji złoża kruszywa naturalnego „Stok V”, położonego na działkach o nr ewid. 585/1 i 585/2, obręb Stok, gmina Mniszków. W dniu 03.11.2020 r. Wójt Gminy Mniszków wydał obwieszczenie o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla ww. przedsięwzięcia. Pismem z dnia 03.11.2020 r., znak: RB.6220.5.2020.KR Wójt Gminy Mniszków wystąpił do organów współdziałających o opinię w sprawie obowiązku przeprowadzenia oceny odziaływania na środowisko dla przedmiotowego przedsięwzięcia, o czym poinformowano inwestora. W dniu 18.11.2020r. wpłynęło pismo (z dnia 17.11.2020r.) mieszkańców sołectwa Stok, którzy wyrazili swój zdecydowany sprzeciw wobec wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla ww. przedsięwzięcia. Następnie Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Łodzi pismem z dnia 19.11.2020 r. znak: WOOŚ.4220.835.2020.MRe wyraził opinię, że dla ww. inwestycji istnieje potrzeba przeprowadzenia oceny odziaływania na środowisko oraz sporządzenia raportu o odziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko zgodnie z art. 66 ustawy ooś. Państwowe Gospodarstwo Wodne, Wody Polskie, Zarząd Zlewni w Piotrkowie Trybunalskim w dniu 03.12.2020 r. wyraziło opinię, iż dla przedsięwzięcia polegającego na: eksploatacji złoża kruszywa naturalnego „Stok V”, położonego na działkach o nr ewid. 585/1 i 585/2, obręb Stok, gmina Mniszków nie istnieje potrzeba przeprowadzenia oceny odziaływania na środowiskowo. Po analizie wszystkich dokumentów, uwzględniając łącznie uwarunkowania przedstawione w art. 63 ust. 1 ustawy ooś, biorąc pod uwagę informacje zawarte w karcie informacyjnej przedsięwzięcia, Wójt Gminy Mniszków uznał, że konieczne jest przeprowadzenie oceny odziaływania przedmiotowego przedsięwzięcia na środowisko argumentując to w odniesieniu do poszczególnych uwarunkowań, w przedstawiony poniżej sposób. Planowane przedsięwzięcie polegać będzie na eksploatacji metodą odkrywkową złoża piasku. Planowane złoże „Stok V” położone jest na działkach ewidencyjnych nr 585/1 i 585/2 w miejscowości Stok, gminie Mniszków, powiecie opoczyńskim, województwie łódzkim. Całkowita powierzchnia ww. działek wynosi 9,3037 ha, z czego pierwotnie 5,78 ha stanowiły grunty leśne klasy V, natomiast 3,02 ha nieużytki, 0,1559 ha pastwiska trwałe klasy VI, 0,0238 ha grunty orne klasy V i 0,3240 ha grunty orne klasy VI. Na przedmiotowym obszarze eksploatowane było w przeszłości złoże Stok, a obecnie eksploatowane są udokumentowane złoża kruszywa Stok II oraz złoże Stok IV. Aktualnie, w wyniku eksploatacji złóż „Stok II” i „Stok IV”, zagospodarowanie gruntów na ww. działkach przedstawia się następująco: grunty leśne klasy V - ok. 4,78 ha, nieużytki (w tym wyrobisko górnicze) - ok. 4,48 ha, grunty rolne klasy V - ok. 0,02 ha, grunty rolne klasy VI - ok. 0,02 ha. Na północ od ww. nieruchomości gruntowych znajdują się tereny zagospodarowane rolniczo, a od strony wschodniej, zachodniej i południowej - tereny leśne. Najbliższe zabudowania wsi Stok są oddalone o ponad 400 m na północ od terenu zamierzonych robót geologicznych. Od strony północnej działki nr 585/1 i 585/2 graniczą z działką nr 946 będącą drogą dojazdową do pól. Działka ta łączy się z innymi drogami prowadzącymi do miejscowości Stok. Działki objęte przedmiotowym przedsięwzięciem znajdują się w graniach terenu, na którym nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. W wyniku udokumentowania złoża Stok V zasoby złóż Stok, Stok II i Stok IV zostaną w całości włączone do złoża Stok V. Powierzchnia udokumentowanego złoża „Stok V’' wynosi 8,196 ha, z czego grunty leśne stanowią 4,32 ha, istniejące wyrobisko i osadnik - 3,02 ha, nieużytki - 0,86 ha. Złoże eksploatowane będzie z warstwy suchej i zawodnionej bez depresjonowania poziomo zwierciadła wód podziemnych. Eksploatacja prowadzona będzie sposobem odkrywkowym, systemem ścianowym, jednym, dwoma lub trzema piętrami wydobywczymi, przy użyciu koparek, ładowarek oraz urządzenia ssąco-tłoczącego. Kopalina poddawana będzie sortowaniu na mokro na przesiewaczu mobilnym. Woda do przesiewania pobierana będzie z wyrobiska, a przesortowany surowiec będzie magazynowany na terenie obszaru górniczego celem wysuszenia (woda zgromadzona w surowcu będzie wsiąkać w grunt). Woda pochodzącą z płukania kopaliny kierowana będzie do osadników celem wytrącenia zawartości ilastych, a następnie z osadników do wyrobiska górniczego. Serię złożową budują piaski różnoziamiste i żwiry, miejscami z przeławiceniami piasków gliniastych i pylastych. miąższość warstwy złożowej wynosi od 8,2 do 26,6, średnio 18,6 m . W warstwie złożowej wydzielono warstwę suchą, powyżej rzędnej 193 m n.p.m., o miąższości od 0,2 m do 18,6 m, średnio 10,6 m oraz warstwę zawodnioną poniżej rzędnej 193,0 m n.p.m. do rzędnej 185 m n.p.m., o miąższości od 7,5 m do 8,0 m, średnio 8,0 m. Nadkład o średniej miąższości 0,2 m stanowi piaszczysta gleba, a miejscami gliniaste piaski z otoczkami. Usunięty wyprzedzająco nadkład będzie tymczasowo hałdowany na obrzeżach wyrobiska w postaci obwałowań zabezpieczających w obrębie terenu górniczego, a w przyszłości posłuży do rekultywacji wyrobiska górniczego. Rekultywacja prowadzona będzie w kierunku leśnym z zachowaniem zbiornika wodnego. Zgodnie z przedstawionymi informacjami zasoby geologiczne złoża Stok V w kategorii C1, wg stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. wynoszą : • zasoby geologiczne bilansowe w warstwie suchej - 1 543 401 ton, • zasoby geologiczne bilansowe w warstwie zawodnionej - 1 090 506 ton, • ogółem zasoby geologiczne bilansowe - 2 633 907 ton. W celu sortowania kopaliny wykorzystywany będzie przesiewacz zasilany spalinowo, a docelowo podłączony do sieci elektroenergetycznej. Nie planuje się budowy jakiegokolwiek trwałego zaplecza socjalnego lub biurowego. Pracownicy korzystać będą z istniejącego zaplecza socjalnego w postaci przenośnego kontenera socjalnego. Nie przewiduje się również postojowania samochodów transportujących kruszywo w sąsiedztwie złoża (transport surowca prowadzony będzie przez odrębne podmioty gospodarcze). Przy zapleczu socjalnym znajduje się także utwardzone podłoże, na którym tankowane są maszyny prowadzące eksploatację. Maszyny tankowane są z istniejącego zbiornika na olej. Etap realizacji i eksploatacji przedsięwzięcia, wiązać się będą z występowaniem oddziaływań w zakresie emisji hałasu, emisji zanieczyszczeń do powietrza, powstawaniem odpadów czy też prowadzeniem wydobycia spod powierzchni odkrytego zwierciadła wody. Uciążliwość hałasowa w związku eksploatacją przedsięwzięcia wiązać się także będzie z obsługą komunikacyjną przedmiotowego przedsięwzięcia oraz pracą urządzeń w rejonie złoża. Faza eksploatacji obiektu będzie się wiązała także z niezorganizowaną emisją zanieczyszczeń do powietrza ze źródeł komunikacyjnych, czy też m.in. występującą podczas załadunku kruszyw. Przewiduje się, że na etapie udostępniania i eksploatacji złoża mogą powstawać odpady takie jak: mineralne oleje, sorbenty i materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania, ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi, metale, tworzywa sztuczne. Planowane przedsięwzięcie nie jest zaliczane do zakładów o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Z karty informacyjnej przedsięwzięcia wynika, że planowane przedsięwzięcie nie jest położone na obszarach wodno-błotnych lub innych obszarach o niskim poziomie wód gruntowych w tym siedliskach łęgowych oraz przy ujściu rzek, a także nie jest położone na na obszarach, o znaczeniu kulturowym, archeologicznym lub historycznym. Planowane przedsięwzięcie leży poza obszarami wybrzeży i obszarami morskimi oraz poza obszarami górskimi. Przedsięwzięcie nie znajduje się w strefie ochronnej ujęć wód i na obszarze ochronnym zbiorników wód śródlądowych. Z karty informacyjnej nie wynika, aby w rejonie przedsięwzięcia zidentyfikowano obszary, na których standardy jakości środowiska zostały przekroczone lub istnieje prawdopodobieństwo ich przekroczenia. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego gęstość zaludnienia gminy Mniszków wg stanu na 1 stycznia 2020 r. wynosi 38 os./km2. Ze względu na lokalizację i charakter przedsięwzięcia nie istnieje możliwość wystąpienia transgranicznego oddziaływania na środowisko. W rejonie realizacji przedsięwzięcia brak jest uzdrowisk i obszarów ochrony uzdrowiskowej. Przedsięwzięcie nie znajduje się na obszarze przylegającym do jezior. Teren objęty przedsięwzięciem położony jest poza granicami obszarów chronionych na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020 r. poz. 55 ze zm.). Najbliżej zlokalizowanymi obszarami chronionym są: • Piliczański Obszar Chronionego Krajobrazu - ok. 3,2 km, • obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Dolina Czarnej PLH260015 - ok. 6,2 km, • Sulejowski Park Krajobrazowy - ok. 7,5 km, • Rezerwat przyrody Błogie - ok. 7,9 km. Teren objęty przedsięwzięciem położony jest w granicach korytarza ekologicznego GKPdC- 6B Puszcza Swiętokrzyska-Dolina Pilicy. W raporcie należy wykazać, że realizacja przedsięwzięcia nie uniemożliwi przemieszczania się roślin i zwierząt pomiędzy siedliskami i nie spowoduje przerwania funkcjonalnej łączności środowiska. Należy wskazać rangę korytarzy i określić gatunki mogące korzystać z korytarzy i odnieść się do wpływu realizacji przedsięwzięcia na te gatunki. Ocena oddziaływania na środowisko pozwoli określić zasięg oddziaływania planowanego przedsięwzięcia, a także możliwość ewentualnego oddziaływania skumulowanego i wpływ na pobliskie tereny. Ocena oddziaływania na środowisko wynika również z potrzeby poznania możliwego wpływu przedsięwzięcia na każdy z elementów środowiska przyrodniczego na etapie realizacji i na etapie funkcjonowania przedsięwzięcia. Na podstawie przedłożonych dokumentów nie można wykluczyć znaczącego negatywnego oddziaływania kopalni na środowisko przyrodnicze. Konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko podyktowana jest między innymi skalą planowanego przedsięwzięcia. W wyniku realizacji przedsięwzięcia nastąpi trwała zmiana morfologii terenu na przedmiotowym obszarze i bezpowrotne wyeksploatowanie surowców naturalnych. Usunięciu ulegnie warstwa gleby wraz z porastającą ją roślinnością leśną. W kip nie przeanalizowano dostatecznie wpływu realizacji przedsięwzięcia na środowisko przyrodnicze i na krajobraz. Informacje zawarte w kip nie pozwalają na kompleksowe poznanie charakterystyki środowiska przyrodniczego terenu przedsięwzięcia i teren ów przyległych oraz analizę wpływu planowanego przedsięwzięcia na faunę i florę oraz siedliska przyrodnicze znajdujące się na terenie planowanego przedsięwzięcia i w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Na skutek powyższych braków w charakterystyce, które nie pozwalają w pełni określić bezpośredniego i pośredniego wpływu przedsięwzięcia na środowisko, nie można również określić działań minimalizujących i kompensujących przewidywane oddziaływania. Nie możliwe jest zatem określenie działań prowadzących do przywrócenia równowagi przyrodniczej na danym terenie, wyrównania szkód dokonanych w środowisku przez realizację przedsięwzięcia i zachowanie walorów krajobrazowych. Na podstawie informacji zawartych w karcie informacyjnej nie można wykluczyć wystąpienia oddziaływania o znacznej wielkości lub złożoności. Przedmiotowe przedsięwzięcie może oddziaływać negatywnie na przylegające tereny. Niewątpliwie ważnym czynnikiem obligującym przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko będzie możliwość szczegółowego określenia warunków realizacji i eksploatacji przedmiotowego przedsięwzięcia. Co istotne na podstawie art. 82 ust. 1 ustawy ooś w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach po przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko właściwy organ zobligowany jest do określenia istotnych warunków korzystania ze środowiska oraz wymagań dotyczących ochrony środowiska. Obowiązku takiego nie ma w przypadku wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, gdy nie została przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko zgodnie z art. 84 ust. la ustawy ooś. Mając powyższe na uwadze Wójt Gminy Mniszków uznał za zasadne przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko. POUCZENIE Na niniejsze postanowienie, zgodnie z art. 65 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1405 ze zm.) przysługuje zażalenie. Zażalenie należy wnieść do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim za pośrednictwem tutejszego organu w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego postanowienia. Otrzymują: 1) Inwestor: Tomasz Brol „TOMBUD”, Kozenin 53C, 26-332 Sławno 2) Strony postępowania poprzez obwieszczenie zgodnie z art. 49 k.p.a. 3) Biuletyn Informacji Publicznej www.bip.mniszkow.pl 4) a/a Sprawę prowadzi: Katarzyna Reczulska, k.reczulska@mniszkow.pl, (44) 756-15-22 wew. 11 Z up. Wójta Gminy Jan Andrzejczyk Kierownik referatu planowania przestrzennego, ochrony środowiska, gospodarki nieruchomościami, infrastruktury, budownictwa i rolnictwa |
Treść dokumentu (wersja do pobrania: |
|
Dokumenty nowelizujące: | Dokument nie został znowelizowany |
Dokumenty nowelizowane: | Dokument nie nowelizuje innych dokumentów |
- Pobierz artykuł w formie pliku Pdf
- Drukuj treść tego artykułu
- Powrót do poprzedniej strony
- Kontakt na stronie Kontakt